خرما کلوته یا خرما کلیته، جزء خرماهای مرطوب یا نیمه مرطوب ایران محسوب میشود و شیره نسبتا متوسطی دارد. خرما کلیته گوشتی نرم دارد و به راحتی در دهان جویده میشود. این میوه در ابتدا به رنگ قرمز میباشد و از لحاظ شکل شباهت زیادی به خرمای مضافتی دارد. همچنین دارای کیفیتی مناسب، و از ارقام مهم تجاری، مخصوصا صادرات خرمای کلوته در ایران میباشد.
برداشت خرمای کلوته در ابتدای شهریور آغاز میشود. در واقع از اوایل شهریور تا اواخر شهریورماه را زمان برداشت و یا رسیدن این خرما میدانند. در شهرهای جنوبی ایران نیز خرما کلیته به خوبی برداشت میشود. تعداد زیادی از زمین های زیر کشت این شهرها نیز از خرما کلوته هستند. البته اگر در شهرهای جنوبی این خرما را با نام های دیگر مانند خرما کلوته و یا کریته نام بردند اصلا تعجب نکنید. به غیر از جیرفت، خرمای منطقه عنبر آباد نیز کیفیت مناسبی دارد و از خرماهای کلیته درجه یک محسوب میشود.
نخل این خرما از گونه نخل های بلند است و در استان کرمان و بخصوص منطقه جیرفت نخلستان های آن زیاد هستند. از زمان کاشت تا زمان بار دهی چیزی حدود 7 تا 10 سال نیاز به زمان دارد. خوشبختانه محصول این مناطق به قدری با کیفیت است که توانسته به خوبی در بین مردم داخلی و خارجی خود را معرفی و از پر فروش ترین گونه های خرمای ایران به حساب بیاید.
امروزه خرما کلیته در بسیاری از شهرهای ایران در بسته بندی های متفاوت فروخته می شود و در کشورهای حوزه خلیج فارس و برخی از کشورهای اروپایی و امریکایی نیز مشتریان این خرما حساب میشوند.
خرما کلیته ظاهری حدودا شبیه به خرما مضافتی دارد با این تفاوت که بافت آن کمی سفت تر است.
با توجه به کیفیت بالا و قیمت نسبتا مناسب همواره این خرما دارای بازار داخلی و بینالمللی مناسبی است. به طوری که یکی از مهمترین ارقام صادرات خرمای ایران محسوب میشود. این خرما را در بسته بندیهای مختلف و یا بصورت فله، به بازار مصرف عرضه میکنند. و مهمترین نکته در ارائه و عرضه این خرما، کیفیت مناسب این گونه میباشد.
خرما کلیته دارای طبعی بسیار گرم است، به همین دلیل برای افرادی که دارای طبع سرد هستند بسیار مناسب است. این خرما از ارزشمند ترین خرماهای ایران از نظر اقتصادی و تجاری است و به عنوان یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی ایران هم شناخته میشود.
تنوع خرما کلیته زیاد است بصورتی که در اغلب مناطق خرما خیز ایران نخلستان های کلیته دیده میشود و در هر منطقه تقریبا گونه های آن کمی متفاوت هستند. این تفاوت، دلیل شکل و اندازه این خرما میباشد.
قد این خرما حدود 2.5 تا 3.5 سانتی متر متفاوت است که بسته به محل برداشت، قد آن متفاوت است. بصورت کلی رطوبت خرما کلیته را بین 22 تا 14 درصد متغیر میدانند که باز هم این موضوع به شرایط آب و هوایی محل کشت و زمان برداشت و کیفیت خرما کلیته وابسته است.
طعم خرما کلوته بسیار عالی است. به همین دلیل در بین مردم شهرت خوبی دارد. این خرما به همراه خرما مضافتی در ماه مبارک رمضان بیشترین فروش را تجربه میکند. به همین دلیل قیمت آن در ماه مبارک رمضان کمی بالاتر از دیگر فصول سال میباشد.
بافت نرم و ترد گوشت این خرما باعث شده است که به راحتی بتوان از آن به عنوان یک میان وعده مغذی نام برد. چرا که علاوه بر گوشت مناسبی که دارد، به اندازه ای مواد معدنی و ویتامین دارد که به عنوان یکی از غنی ترین خرماها شناخته شده است.
این خرما از خرماهای میان رس است. همچنین از درشت ترین خرماهای ایران نیز به حساب می آید. و دارای هسته ای سخت است که میزان چسبندگی آن به گوشت خیلی زیاد نیست. کلاهک میوه معمولا از هسته جدا میشود.
خرما کلیته را بصورت های مختلفی مصرف میکنند که بعد از شستشوی آن، برای مصرف به عنوان میان وعده، پیش غذا و یا با جدا کردن هسته آن و آماده کردن خرما به شکل های مختلف مانند:
در بسیاری از کیک ها و خوراکی ها از آن استفاده میشود. از شیره این خرما نیز برای تولید انواع نوشیدنی و الکل صنعتی استفاده میشود و کاملا خرمای مفیدی است.
به دلیل نیمه مرطوب بودن خرما کلیته توصیه میشود این خرما در دماهای خنک بعد از برداشت انبار شود. بهترین دما برای نگهداری خرما کلیته دمای پایین تر از 5 درجه سانتی گراد میباشد. بهتر است این خرما در محیط های استرلیزه و کاملا بهداشتی نگهداری شود. و بعد از شستشو و خشک شدن بسته بندی شود که این محیط نباید محیطی مرطوب باشد.
خرما کلیته بصورت رطب و نیمه خشک به فروش میرسد.