خرما استعمران که با نام خرما سایر هم شناخته می شود یکی از محبوب ترین و در عین حال پر فروش ترین محصولات خرما در ایران می باشد. خرمای استعمران عمدتا در خوزستان و شهرهای جنوبی ایران کاشته می شود. این خرما دارای قند بسیار بالایی است و از شیرین ترین نوع خرماها محسوب می شود.
خرمای سایر (خرمای استعمران) یکی از شیرین ترین خرماهای دنیا میباشد. میزان قند آن بالای ۷۵% میباشد.
زمان برداشت خرمای استعمران یا سایر حدودا اوایل شهریور تا اوایل مهرماه میباشد. این محصول جزء خرماهای عمده صادراتی میباشد که به اروپا صادرات زیادی دارد. نخلستان های زیر کشت خرمای استعمران استان خوزستان میباشد.
حدود ۷۰% از استان خوزستان را این محصول شامل میشود و جزء خرماهای نیمه خشک با رطوبت و نم کمتر از 18 درصد میباشد. همین امر موجب شده که شرایط نگهداری بهتر و طولانی تری نسبت به سایر خرماها داشته باشد. زمان برداشت محصول این نخل ها اواخر شهریور و اوایل مهر ماه می باشد.
خرمای سایر را به صورت طولانی (حدود ۱۵ماه) در انبارهای سرپوشیده و دمای محیط، بدون هیچگونه مشکل میتوان نگهداری کرد، این عمل باعث تسهیل در صادرات خرمای سایر گردیده به طوریکه چیزی حدود 45 درصد سهم صادرات خرمای ایران به خرمای استعمران یا سایر تعلق دارد.
خرما استعمران یا خرما سایر از خرماهای نیمه خشک یا نیمه مرطوب دسته بندی می شود و کمتر از 18 درصد رطوبت دارد. همین امر، به نگهداری بهتر و طولانی مدت تر این خرما کمک شایانی کرده است. حتی برای صادرات این محصول شرایط ساده تری را فراهم نموده است.
متداول ترین نوع بسته بندی خرمای سایر جهت صادرات، کارتن های 5 و 10 کیلوگرمی میباشد. که نوع این کارتن ها معمولا از نوع لمینت است. بر اساس گفته کارشناسان، این خرما بالغ بر 75 درصد قند دارد و افرادی که دارای مرض قند یا دیابت هستند باید در مصرف آن دقت کنند.
این خرما را به راحتی می توان در شرایط معمولی و در یک انبار سر پوشیده تا حدود 15 ماه به راحتی نگهداری کرد و نیاز به دمای غیر طبیعی هم ندارد. حدود 45 درصد از این خرما صادر می شود و از اقتصادی ترین و به صرفه ترین نوع خرماهای ایران برای مصرف جهانی و البته داخلی است.
رنگ این خرما، قهوه ای تیره گاها متمایل به سیاه و قرمز میباشد، خرمای سایر (استعمران) با توجه به بالا بودن میزان قند آن به سرعت در آب حل شده و شیرینی زیادی را ایجاد میکند. میزان چسبندگی هسته به گوشت خرمای سایر بسیار پایین است.
هسته آن بدون کمترین زحمت و به راحتی از خرما جدا شده و قابلیت بی هسته شدن را دارد، بیشترین مشتریان خرمای سایر جهت صادرات کشورهای اروپایی، روسیه، آمریکای شمالی، نیوزلند و کشور های عربی میباشند.
با توجه به میزان قند بالای این خرما می توان به راحتی آن را در آب حل کرد و با چایی و یا انواع نوشیدنی دیگر استفاده کرد. البته از این نوع خرما برای تولید انواع شیرینی و یا نوشیدنی هم استفاده می شود که در صورت استفاده از آن برای تولیدات، می توان قند ان محصول را در بین قند های طبیعی طبقه بندی کرد.
رنگ این خرما به قهوه ای تیره می خورد و دارای سه اندازه بزرگ، متوسط و کوچک است. میزان چسبندگی هسته به میوه اصلی بسیار کم است و به راحتی می توان از ان برای تولید محصولات جانبی استفاده کرد. البته برخی این نوع خرما را با نام خرما اسمباران هم می شناسند.
مشتریان اصلی خرما استعمران، کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی و بخصوص روسیه هستند. این خرما در این کشور ها طرفداران زیادی دارد. از دلایل محبوبیت این خرما در کشورهای دیگر، میزان قند بالا و سلولز پایین آن است. روسیه، کانادا، استرالیا و انگلستان و نیوزیلند بیشترین مشتریان این نوع خرما در جهان هستند.
یکی از شهرستان هایی که خرمای استعمران در آن زیاد کشت می شود و مرغوبیت این نوع خرما در آن بسیار بالا است شهرستان شادگان می باشد. خرمای شادگان جایگاه ویژه ای در بین خرماهای استعمران دارد. بر اساس آخرین اطلاعات، حدود سیزده هزار و ششصد هکتار از زمین های این شهرستان را کشتزارها و نخلستان های خرمای استعمران پوشش داده است. از این میزان حدود ده هزار و ششصد هکتار آن را بارور می دانند.
هر چند در سال های اخیر وجود خشک سالی های پیاپی باعث از بین رفتن بسیاری از این کشتزارها و کمتر شدن مرغوبیت برخی خرماهای حاصل شده از این کشتزار ها شده است، اما همچنان این خرما در بین تولیدات استان خوزستان، بیشترین مقدار را دارا می باشد.
البته باید به این نکته هم اشاره کرد که این خرما هر چند در بازارهای خارجی محبوبیت و فروش یا خواهان زیادی دارد، اما در ایران خیلی شناخته شده نیست و مصرف آن در ایران با استاندارد های بسیاری از کشورهای جهان فاصله دارد.
خرما بصورت کلی از جمله مواد غذایی فوق العاده مقوی و توصیه شده است. این ماده غذایی دارای ارزش غذایی بالا و بسیار مفیدی است. خرمای استعمران هم از جمله خرماهای دارای ارزش غذایی بالا است که به دلیل داشتن انواع ویتامین ها، قند بسیار بالا، انواع مواد معدنی مانند آهن، منیزیم، پتاسیم و فسفر به عنوان یکی از بهترین انواع خرماها بخصوص برای کودکان و میان وعده آنها می باشد.
این خرما از خرماهای دارای آنتی اکسیدان بالا می باشد که به عنوان یک ماده ضد سرطان به شمار می رود. منیزیم موجود در این خرما برای افرادی که دارای مشکلات گوارشی هستند به عنوان یک ماده هضم کننده غذا بسیار موثر است و آهن بالای این خرما هم برای افراد دارای کم خونی مفید است.
قند بالای این نوع خرما، به ورزشکاران کمک می کند تا انرژی و کالری زیاد مورد نیاز برای یک تمرین فشرده را داشته باشند. به همین دلیل عمده مربیان ورزشی آشنا به این خرما، به عنوان یک میان وعده روزانه این خرما را به شاگردان خود توصیه می کنند.
این خرما به راحتی بسته بندی شده و حمل و نقل ساده ای دارد. حتی با کانتینرهای ساده و بدون یخچال هم می توان در مسافت های زیادی آنها را حمل کرد و یا به راحتی می توان انها را انبارش کرد. به دلیل کم شیره بودن این خرما باید مراقب حشرات در محیط انبارش آنها بود.
این خرما به غیر از خوزستان در شادگان، آبادان، ماهشهر، کارون و اهواز هم به صورت زیادی کشت می شود و ار خرماهای بومی جنوب کشور است. میزان صادراتی این محصول بسیار بالا است و از این رو دارای ارزش اقتصادی فراوانی است.
این خرمادارای شکلی بیضی مانند است و بسته به نوع آب و هوا، طعم های متفاوتی ممکن است داشته باشد. این خرما رنگ قهوه ای تیره دارد و در زمان رطب بودن کمی به گسی هم می خورد. هسته آن راحت جدا می شود و به دلیل کم بودن رطوبت ان، میزان شیره پایین تری نسبت به سایر خرما ها دارد.
این خرما در سه نوع یا اندازه وجود دارد که نوع بزرگ، متوسط و کوچک می باشند و اصلی ترین نوع صادراتی آن خرماهای گوشتی تر و یا بزرگتر هستند.
به عنوان یکی از مشکلات اساسی در فروش این نوع خرما همچنان می توان کمبود تجهیزات اماده سازی و بسته بندی درست را نام برد.
این خرما در کارتن های 5 تا 10 کیلویی برای صادرات و در کارتن های 2 تا 3 کیلویی برای مصرف داخلی بسته بندی می شوند و عموما طرح بسته بندی شکیل و یا داشتن ظاهر مناسب صادراتی برای فروش بیشتر و با ارزش بالاتر این محصول همچنان به عنوان یکی از مشکلات و یا زمینه های سرمایه گذاری می تواند عنوان شود.
شرکت تولیدی خرمای گیلدا با استفاده از مدرن ترین دستگاه های طبقه بندی، شستشو، بسته بندی و شرینگ و با استفاده از جدید ترین راه های حفظ و نگهداری انواع خرما در شرایط انبارش بسیار استاندارد، خرمای استعمران را با کیفیت بسیار بالا به اقصی نقاط ایران و بسیاری از کشورهای خارج از ایران صادر می کند.
هر چند به دلیل اینکه از خانواده های خرمای خشک و یا نیمه خشک می باشد بسته بندی آنها نمی تواند خیلی مشکل باشد. امروزه در جنوب کشور بسیاری از خانواده ها از این نوع خرما درآمد داشته و بسیاری از شغل های مستقیم و غیر مستقیم را این نوع خرما ایجاد کرده است.