در بسیاری از احادیث، روایات از ائمه و مقالات پزشکی از خواص خرما تعاریف زیادی گفته شده است. آیا شما هم اطلاعات کافی درباره فواید خرما برای بدن دارید؟
خرما یا همان Phoenix dactylifera یکی از میوههای خوش طعم و شیرین میباشد. در ضمن به عنوان قند طبیعی نیز استفاده میشود. اکثر مردم به اشتباه به این میوه، خارک یا رطب نیز میگویند.
در حالی که خرما دارای رطوبت خیلی کمتری نسبت به رطب هست. در واقع خارک همان خرمای کال و نرسیده است. خارک دارای بافت سخت، گاهی نرم و مرطوب و به رنگ زرد تا قهوهای کم رنگ میباشد. برای استفاده از خارک به خوبی آن را بشورید چرا که بسیاری از حشرات و عوامل میکروبی جذب آن میشوند.
در وصف خواص خرما خارک باید گفت، این نوع خرما با وجود کال بودن، تقویت کننده معده، محکم کننده لثه، بالا بردن دمای بدن، دیر هضم بودن میباشد. جلوگیری از خونریزی شکمی، درمان بواسیر و ایجاد یبوست از جمله دیگر ویژگیهای آن است.
تفاوت چندانی از نظر ارزش غذایی، بین خرمای خشک و تازه وجود ندارد. فقط بدانید که میزان کربوهیدرات خرمای خشک حدوداً دو برابر خرمای تازه است. نوع خشک آن علاوه بر کربوهیدرات حاوی پتاسیم، سدیم، مقادیر بالای آهن و کلسیم هست.
به دلیل اینکه مواد مغذی موجود در خرما خشک و تازه مانند هم هستند، فواید و خواص این دو نوع خرما تقریبا مشابه هم اند.
البته چون میزان کالری خرما خشک بیشتر هست، انرژی زایی آن نیز نسبت به خرما تازه بیشتر میباشد. همچنین با تعداد کمتری احساس سیری را در فرد ایجاد میکند. بنابراین اگر شما قصد کاهش وزن دارید، پیشنهاد ما به شما استفاده از نوع خشک آن در میان وعده هاست. خواص خرمای مضافتی و خواص خرمای زاهدی هم دقیقا مانند خرما خشک هست.
فواید خرما خشک به طور کلی شامل موارد زیر میشود:
1- بهبود دهنده قلب
2- افزایش سوی چشم
3- تقویت کننده دستگاه گوارش
4- بازگرداننده و تقویتکننده قوای جنسی
5- کاهش ابتلا به کمخونی
6- کاهنده عوارض آلرژی
7- انرژی زا برای بدن و ذهن ورزشکاران
8- تقویت شنوایی
9- افزایش رشد عضلات
10- پیشگیری از بروز کبد چرب
11- درمان سرماخوردگی و گلودرد
12- تنظیم قند خون
13- کاهش عوارض بارداری
14- تنظیم انقباضات عضلات
اولین خاصیتی که در ذهن شما پدیدار میشود مطمئناً انرژی زیاد خرما و میزان قند موجود در آن است. شما درست فکر میکنید اما خواص خرما سیاه برای بدن به همینجا ختم نمیشود.
تاثیر پتاسیم خرما در بدنسازی
خرما به دلیل پتاسیم بالایی که دارد در هنگام ورزش، باعث جایگزینی با پتاسیم از دست رفته میشود. اگر میزان پتاسیم کاهش یابد باعث میشود که عضلات منقبض و گرفته شود. بدین گونه فرد، دیگر قادر به ادامه ی فعالیت خود نخواهد بود. مسئله ی جالب تر اینکه میزان پتاسیم موجود در نوشابههای انرژی زا از میزان این ماده ی معدنی دریک عدد خرما کمتر است.
تأثیر کربوهیدرات خرما در بدنسازی
همانطور که در ابتدا گفتیم، خرما دارای میزان قابل توجهی کربوهیدرات هست که کالری زیادی برای بدن فراهم میکند. این گونه فرد، دچار خستگی و کاهش انرژی کمتری میشود. یک عدد خرما حدوداً ۶۶ کالری دارد. به ورزشکاران توصیه میشود که حدود ۳۰ دقیقه قبل از تمرین ۲ تا ۴ عدد از این میوه بخورند. افراد عادی که سطح تمریناتشان بالا و طاقت فرسا نیست، کافی است حدود ۹۰ دقیقه قبل از تمرین ۴ عدد خرما بخورند.
در ضمن توجه داشته باشید که پس از ورزش، بدن به انسولین بسیار حساس میشود. در این حالت حداکثر میزان گلیکوژن ذخیرهسازی شده در بدن موجود میباشد. به همین خاطر خوردن خرما علاوه بر تامین انرژی، مسبب ریکاوری بدن بعد از تمرینات سخت بدنسازی میشود.
خرما با توجه به عناصر و مواد معدنی که دارد، برای زخم معده بسیار موثر میباشد. بسیاری از عفونتهای رودهای و معدهای را با وجود مقدار کافی همین عناصر میتوان رفع کرد.
زخم معده در قسمت بالایی شکم باعث ایجاد دردی شدید میشود. درد زخم معده معمولا یک ساعت بعد از خوردن غذا و یا آخر شب ایجاد میشود چون معده خالی است. اما با خوردن مواد غذایی این درد از بین میرود. پزشکان به بیماران مبتلا به زخمهای گوارشی و زخم معده، مصرف خرما و شیره ی آن را توصیه میکنند. این موارد از جمله خواص خرما برای معده هست.
در فصول سرد سال سرما و ویروسها عامل اصلی سرماخوردگی اند. در این بازه زمانی سیستم ایمنی بدن شدیداً ضعیف و آسیب پذیر میشود. برای گذر از این موقعیت، مصرف ویتامینها توصیه میگردد. ویتامینهای موجود در خرما مانند ویتامین C و D برای سرماخوردگی بسیار مؤثر اند.
خرما طبع گرمی دارد و باعث افزایش و تقویت سیستم ایمنی بدن میشود. همچنین این میوه برای پیشگیری از سرماخوردگی، تب و گلودرد نیز موثر است. شما میتوانید یک کاسه شیر تهیه کنید، ۵ عدد خرما در آن له کنید، بجوشانید و سپس مصرف کنید تا سرماخوردگی و سرفه ی شما بهبود یابد.
خواص خرما برای ریه
عفونت ریهها را جدی بگیرید چرا که به دنبال پیشروی این عفونت، بسیاری از بیماریها ظاهر میشوند. آسم، پنومونی، سل و برونشیت حاد از جمله این بیماریهاست. خرما با خاصیت ضد التهابی و ضد عفونی که دارد، برای درمان و بهبود عفونت ریهها موثر میباشد. از جوشانده این میوه استفاده کنید تا عوامل میکروبی را شگفت زده کنید.
برای ملین سازی در رودهها و رفع یبوست مفید است. تقویت کننده ی حرکات روده و با داشتن آهن، درمان کننده ی کمخونی محسوب میشود. دارای مقادیر زیادی کلسیم هست که برای تقویت استخوان مناسب میباشد. جالب تر اینکه باعث چاق و لاغر شدن اشخاص میشود یعنی افراد چاق را لاغر و افراد نحیف و لاغر اندام را چاق میکند. بهترین گزینه برای افزایش قند و انرژی بدون افزایش کلسترول هست. دارای خاصیت ضد التهابی، درمانگر آلرژی و موثر بر سلامت قلب و سیستم عصبی است.
گردو و خرما هر دو باعث کاهش خستگی و احساس شادابی میشوند. اگر به طور همزمان با مصرف گردو، خرما نیز استفاده کنید باعث جذب بهتر فسفر موجود در گردو میشود. مصرف همزمان این دو با هم دیگر، باعث افزایش خون سازی بدن و رفع سردردهای ناشی از کم آبی میشود. این ترکیب برای رفع بیماریهای گوارشی نیز بسیار مفید و حائز اهمیت است.
دانههای کنجد را اگر بکوبید و تفت دهید، آن زمان ارده ایجاد کردهاید. ارده در طب سنتی طبع بسیار گرمی دارد. امروزه افراد زیادی ارده را با خرما استفاده میکنند. برای کسانی که طبع سردی دارند مخصوصاً در روزهای سرد سال، بهترین ماده غذایی برای وعده ی صبحانه میباشد. همچنین کلسیم و فسفر موجود در ترکیب این دو، باعث تقویت استخوانها و قوای جسمانی میشود.
منیزیم موجود در خرما باعث تقویت سیستم عصبی میشود و ترکیب آن با ارده باعث تقویت حافظه میگردد. فسفر موجود نیز موجب سر زنده نگهداشتن سلولهای عصبی میشود.
خواص خرما و ارده
خرما با توجه به ارزش غذایی بالایی که دارد برای رشد مغز، سلامتی کبد و درمان زخم معده مفید هست. نوزادان این میوه را از هشت ماهگی میتوانند مصرف کنند. خرما را به صورت پوره در رژیم غذایی نوزاد بگنجانید و در صورت عدم حساسیت نوزاد این روند را ادامه دهید. کودکان هم برای رشد ذهنی و جسمی خود نیازمند مواد معدنی اصلی در این میوه هستند.
مصرف این میوه به تقویت لثهها و استحکام دندانها کمک میکند. کودکان در این چرخه از زندگی خود در معرض ابتلا به ویروسها و باکتریها هستند. این مسئله روی کبد آنها تاثیرگذار هست و با مصرف خرما میتوان بیماریهای ناشی از آن را به حداقل رساند.
از آنجایی که این میوه حاوی مقادیر زیادی قند و کربوهیدرات هست، انرژی مورد نیاز را برای بدن فرد تامین میکند. به ویژه بانوان بسیار نیازمند انرژی لازم برای دورانی از زندگی خود اند. از جمله فواید خرما برای پوست میتوان به ویتامین C آن اشاره کرد که موجب خاصیت کشسانی و ارتجاعی پوست میشود. افزایش قدرت بافتهای زیر پوست، باعث نرم تر شدن آن میشود.
همچنین این میوه خاصیت تسکین دهندگی و آبرسانی پوست را دارد. با مصرف منظم خرما از چین و چروکهای روی صورت خود رهایی یابید. خرما حاوی ویتامین B مورد نیاز رشد و تقویت مو هاست. روزی 3 خرما برای جلوگیری از ریزش موها استفاده کنید.
خوردن خرما که سرشار از آهن، ویتامین K، C،E و منیزیم میباشد، به پیشگیری و درمان کم خونی، رشد بهتر جنین کمک میکند. آهن و اسید فولیک این میوه، باعث جلوگیری از نقایص مادرزادی مغز و نخاع میگردد. ویتامین K برای رشد ساختار استخوانی جنین مورد استفاده قرار میگیرد. خرما سرشار از پتاسیم میباشد که برای فشارخون مناسب در بدن الزامی است.
خرما دارای برخی پروتئینهایی میباشد که به هنگام تجزیه، باعث ساخت برخی اسیدآمینههای ضروری بدن میشود. این میوه باعث افزایش اثرات اکسی توسین میگردد. اکسی توسین انقباضات رحم را افزایش میدهد.
در سه ماه اول بارداری یکی از معضلات خانمهای باردار یبوست میباشد. فیبر موجود در خرما باعث درمان و کاهش دفعات ابتلا میشود.
در سه ماه سوم بارداری خرما بخورید زیرا دارای خاصیت ملینی هست که این خود به انقباض رحمی کمک میکند. برای کوتاه شدن و تسهیل روند زایمان بسیار سودمند است.
1- اسموتی: 6 عدد خرما را به همراه یک فنجان ماست با مخلوط کن، مخلوط کنید.
2- شربت: با مخلوط کردن چند عدد خرما و شیر، شربت خرما درست کنید.
3- دسر: چند عدد خرما را به مقداری بلغور بخار پز شده اضافه کنید و مقداری عسل روی آن بریزید.
4- شیرینکننده: خرما را با چای نوش جان کنید.
5- کوکیها و کیکها: مقداری خرما را به خمیر کوکی اضافه کنید.
فواید خرما در شیردهی
از جمله فواید این میوه برای شیردهی افزایش شیر مادر میباشد. در واقع این پتاسیم موجود مسبب این افزایش شیردهی گردیده است. همچنین مصرف خرما باعث مقوی تر شدن شیر مادر میشود. خانمهای شیرده حداقل حتما دو یا سه عدد از آن را در روز مصرف کنند.
فسفر خرما موجب تقویت سیستم عصبی بدن میشود. مخصوصاً سلولهایی که وظایف تناسلی، جنسی و تفکر را دارند. فسفر در مسیر فرآیند فعالیت سلولهای عصبی نقش مستقیمی دارد. خرما سرشار از پتاسیم هست که خود در تنظیم تحریک الکتریکی و انقباض عضلات بسیار موثر میباشد. پس فرایند جنسی با پیامهای الکتریکی_شیمیایی مغز از طریق رشتههای عصبی به عضلات آغاز میشود.
سوالات متداول
1- فواید خرما برای سلامتی قلب چیست؟
خرما به علت عدم داشتن کلسترول و وجود فسفر و منیزیم برای قلب مفید می باشد.
2- خرما چاق کننده است یا لاغر کننده؟
خرما برای چاقی و لاغری افراد مناسب است زیرا دارای موادی است که هم چاق کننده و هم لاغر کننده اند.
3- تاثیر خرما بر شیردهی مادران چیست؟
پتاسیم موجود در بدن مادر باعث افزایش شیردهی و مقوی تر شدن شیر مادر شود.